زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

هدف دشمن از منع آب بر امام حسین






بر اساس منابع تاریخی منع آب از کاروان امام حسین (علیه‌السّلام)، در روز هفتم یا هشتم محرم بوده و هدف دشمن از این اقدام ناجوان‌مردانه علاوه بر آزار و اذیت اطفال و زنان و فشار بر حضرت اباعبدالله (علیه‌السّلام)، اقدامی سیاسی و تبلیغی از سوی امویان بر ضد علویان و بنی‌هاشم بوده است.


۱ - زمان منع آب



همان‌گونه که از طبری نقل شده است، زمان دستور منع آب، سه روز پیش از عاشورا، یعنی روز هفتم یا حداکثر هشتم محرم بوده است.

۲ - اهداف دشمن



اهداف دشمن از این اقدام را می‌توان این‌گونه بیان کرد؛
۱- اولاً اردوی امام با مشکل دسترسی به آب روبه‌رو شود و مبارزه، برای او سخت‌تر گردد.
۲- دوم اینکه این حربه می‌توانست اطفال و زنان را بیشتر بیازارد و چه بسا دشمن تصور می‌کرد بتواند به این وسیله، راهی برای فشار داخلی بر امام بیابد و مثلاً کودکان و زنان، آن حضرت را ناچار به تسلیم کنند، که البته چنین نشد.
۳- سوم و مهم‌تر اینکه به نظر می‌رسد منع آب، اقدامی سیاسی و تبلیغی از سوی حزب عثمانی (بنی‌امیه) بر ضد علویان و بنی‌هاشم بود. آنها می‌خواستند با تکرار اتهام جلوگیری امام علی (علیه‌السّلام) از رسیدن آب به عثمان در هنگام محاصره خانه او، کینه‌های دیرینه خود را زنده، و طرفداران خود را تحریک کنند. اینکه ابن زیاد در نامه‌اش به عمر بن سعد، از عثمان و نرسیدن آب به او یاد می‌کند، به همین انگیزه بوده است. نقش امام علی (علیه‌السّلام) یا بنی‌هاشم در محاصرهٔ خانه عثمان و منع آب برای او، از دروغ‌های بزرگ تبلیغاتی بنی‌امیه بود.

۳ - دسترسی محدود به آب



اما اینکه آیا امام در این مدت به آب دسترسی داشته است یا نه؟
باید گفت برخی شواهد نشان می‌دهد که امام تا صبح عاشورا (البته به سختی) توانسته است در حد محدود و به مقدار نیاز، آب تهیه کند. گزارش کندن چاه، در منابعی چون طبری و ابن اعثم نیامده است؛ اما نامهٔ ابن زیاد به ابن سعد نشان می‌دهد که امام حسین (علیه‌السّلام)، حداقل یک بار اقدام به حفر چاه نموده است. این موضوع چه به وسیلهٔ کرامت و مقام امامت، و چه به طریق عادی و احتمال بالا بودن آب در آن منطقه انجام شده باشد، دسترسی محدود اردوی حسینی به آب را در این حد نشان می‌دهد. قراین نشان می‌دهد که این جریان، پس از دستور اول منع آب، یعنی پس از روز هفتم بوده است. بنابراین به نظر می‌رسد در خیمه‌گاه امام تا روزهای آخر، آب وجود داشته است. چنانکه ابوالفضل، عباس بن علی (علیه‌السّلام) با گروهی از یاران امام، ۲۰ مشک آب برای اردوگاه تهیه کرده بود و بنابر آنچه از گزارش ابوحنیفه دینوری استفاده می‌شود حدود ۵۰ مشک بود و احتمالاً هنوز چیزی از آن باقی بود. به گزارش ابی‌مخنف امام حسین (علیه‌السّلام) در آخرین لحظات به فرات نزدیک شد، اما پیش از آنکه آب بردارد دشمن او را مجروح کرد. بنا به گزارش ابن سعد و دینوری، ظرفی آب در اختیار حضرت قرار گرفت، اما چون خواست بیاشامد، حصین بن نمیر با زدن تیر بر دهان مبارک آن حضرت، مانع از خوردن آب شد.

۴ - عطش در عاشورا



آنچه گفته شد، به معنای نفی اصل جریان تشنگی در کربلا نیست؛ بلکه مقصود این است که آنچه مربوط به کمبود آب و تشنگی است، به روز عاشورا مربوط است و همین‌اندازه هم مصیبت کمی نیست؛ زیرا حالت جنگ و مبارزه و مجروح شدن، که خود موجب تشنگی است، از یک سوی، و سخت‌گیری دشمن از سوی دیگر، کافی است که برای امام و یارانش، به خصوص کودکان و زنان، اوضاع بسیار سختی را به وجود آورده باشد؛ ضمن اینکه دشمن پیوسته با سخنانی اهانت‌آمیز، درصدد ایجاد جنگی روانی بر ضد امام و اردوگاه او بوده است.

۵ - پانویس


 
۱. دینوری، ابو‌حنیفه، الاخبار الطوال، ص۲۵۵.    
۲. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الرسل والملوک، ج۵، ص۴۴۹.    
۳. دینوری، ابو‌حنیفه، الاخبار الطوال، ج۱، ص۲۵۸.    


۶ - منبع



• پیشوایی، مهدی، مقتل جامع سیدالشهداء، ج۱، ص۷۰۷-۷۰۸.






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.